Zeeuws woordenboek

nae 1. na(bij). dichtbij: Z.eil.; G.; Ofl.; nao(r): Z.V.W. en O.; Me bin d'r nae kiek dè zie: je 't 'uus: Grij.; Ze bin nae nao (r) gebu:ren: ze wonen vlak bij elkaar; 't Is nae nao(r) famielje in de famielje: m.m. Alg. Ook als adj. attrib. gebr.: Ze bin naeë gebu:ren: Scherp.; 't Is nog naore famielje: Cz. Nae-an nao(r)-an -aon: vlakbij: m.m. Alg.; Aant. Azn.: naer-an; Ze weune nae-an de kèrke: Wsk.
2. bijna: m.m. Alg. bv.: le is nae 'n u:re gebleve: Njoos.; 'k Wazze d'r nì en toen klappen m'n band: Kn.; 't Is nae of'n nie wies is: 't is bijna of... hij lijkt wel niet goed wijs: Hkz.; Z'èn nî duzend gullen verdie:nd: Wmd.; Bram vie:l zò 'ard ie was nî dôôd: Wde.
In verb. m. e. ww.: 't Leit ('t ligt enz.) me nae: het ligt me na aan het hart ik trek het me erg aan: m.m. geg. d. W. (Dob.); Z.B. (Kpl.); N.B. (Wsk.; Col.); T. (Scherp.); Phi.; Sch.-D. (Kwv.; Otl.; Bns.); G. (Gdr.); En 'oe gaeter mee moe Pie:te? - Ao dà gae nogà wel wà de gezond'eid ambelangt mè 't lei me toch zò nae é dà'k m'n 'uusj'uut gemoeten è: Dob. 't Is nae enz. an: het is maar net aan scheelt bijna niets geen haar: m.m. Alg. (doch zie onder L.v.H.); Me kommen mao naor-an uut mé de krentekoeken: Bks.; 't Was nè an of ik ao 'n 'n flere gegé: Wsk.; De maete is nae-an vol: lett. en fig.: Gdr. 't Is nao(r)-an de pinne: op het nippertje: Ax. Nst. nao(r)-an ook zônaor: bijna: L.v.H.; 'IJ was zônaor overreeën: Gra.
Rijmpje:
Machiele Machuit
Zat in de schuit
'IJ wou gaon lêêren pompen.
De pomp die brak
In 'ij spoelde zijn gat
In 'ij was zônaor verdronken: Lam.

Aant.: nae nao als voorz. v. tijd komt wel voor bv. nae (nao) die:n tied komm'ik d'r nôôit mêê(r) doch zie:
achter (ook in samenstellingen).
Nota bene: in deze bet. naor geg. d. L.v.H.; Zdl. b.v.: naor de kerk zan'k kommen: na kerktijd: Lam. aldus ook in samenstellingen bv. zijn zaoken naorgaon: nalopen behartigen.

nae(h)ôôi nao-'ôôi hooi v. d. tweede snee: m.m. W. (Amd.; Ok.; Dob.); Z.B. (Kpl.); Sch. (Ng.; L.v.Ax. (Nz.); G. (Gdr.).
Zie:
nae-ettieng(e).

nae-ettieng(e) hooi van de tweede snee: Z.B. (Bsl.; Kpl.; ler.); T. (Anl.); Phi.; Sch. (Kwv.; Ng.; Bh.; Srd.); nae-ette: Srk.; nae-et: G.
Zie:
naegos;
nae(h)ôôi;
êêmet.

naebel navel geg. d. W. (Njoos.; Amd.; Ok.); N.B. (Wsk.; Kg.; Col.) T. (Tln.; Scherp.; Anl.; Po.); Phi.;Sch. D. (Kwv.; Ng.; Srd.; Zn.; Nwk.; Otl.; Bns.); G.; Ofl. (Mdh.; Azn.).
Uitdr.: Op je naebel!: dat zou je wel willen! geg. d. Zn.; Nwk.; naofel aofel: Z.V.W.; naogel: Z.dl. (Svg.; Kw.); affele: Wdo.
Aant.: bovenst. vormen meest onder ouderen thans naevel naovel m.m. Alg.