Zeeuws woordenboek

pachtpenniengen (enz.) 1): pachtgeld (ouderw.): m.m. W. (Osb.; Ok.; Vwp.); Z.B. (Wolf.; Hkz.; Ha.; Bld.; Gs.; Ktg.; Kpl.; Ier.; Kn.); N.B. (Col.); Sch.-D. (Zr.; Kwv.; Ng.; Otl.); Z.V.W. (Bvt.; Rtc.).
1) plaats. vormen zie:
pennieng.

pachtsegel pachtcontract: W. (Njoos.; Vwp.; Ok.; Grij.); Z.B.; N.B. (Col.); T.; Phi.; Sch.-D.; Z.V.W. (Bvt.; Rtc.); Wdo.; G. (Gdr.); Ofl. (Mdh.; Smd.); 't Pachtsegel teikene bie de notaoris: Dsr. Aant.: thans meest pachtcontract.

pachtspel gezelschapsspel m. speelkaarten en dobbelstenen verwant m. boerenschroom veroud. nog geg. d. W. (omg. Mdb.; Osb.; Vre.; Dob.); Z.B. (Kn.; Wmd.); N.B. (Kg.); Z.V.W.; L.v.Ax.; uitspr. pakspel: Bks.; Cz.; Hok. Aant.: omstreeks 1890 in Z.V.W. nog gespeeld op nieuwjaarsavond d. h. gehele gezin inclusief meiden knechts (en arbeidersfamilie): Cz.; de inleg bestond uit keutjes (z. ald.) koperen penningen bonen kersenpitten; op oudejaarsavond gespeeld: L.v.Ax.; o.a. gespeeld b. h. vosse soppen eten na de huisslacht: Dob.
Zie:
schimmele(n).

pad (de pad) pad weg: Alg.; nst. mv. paen paejen: Z.eil.; G.; Ofl. en paon paojen: Z.V.W. en O. komt voor patten aldus geg. d. W. (Ok.; Grij.; Dob.; Aag.; Wkp.); Z.B. (Bld.; Odl.; Kpl.); N.B. (Col.); Sch.-D. (Dsr.; Ng.; Rns.; Hsd.; Nwk.; Otl.; Bns.); Z.V.W. (Bvt.). Verkl. vorm: padje: paadje: voetpad Z.eil.; Z.V.W. en O.; paedje: G.; Ofl.; ook de smalle beklinkerde 'trottoirs' in de stad tussen straat en stoep heetten de padjes (of: de kleine stêêntjes). Aant.: pad is veel meer dan in A.N. in gebruik als synoniem van weg verg. onderstaande voorbeelden en uitdr.
Zie:
baene
dreve;
wegelienk.
Voorb.: de pad is fee slecht van de winter: de weg (de wegen)...: Z.eil.; G.; Ofl.; 't Is 'n ''êêl ènde nè de Pekelienge (buurt tussen Aagtekerke en Oostkappelle) mè't 'èll:¶pt dàj'n goei:e pad eit tegenwôôrdig: Aag. Fig. uitdr.: de pad lôôp(t) (enz.) lans(t) de deure: de gelegenheid ligt voor het grijpen: m.m. W. (Ok.; Grij.); Z.B. (Bld.; Ktg.; Ier.; Kn.; Kb.); T. (Po.); Phi.; Sch.-D. (Zr.; Kwv.; Ng.; Dsr.; Bh.; Hsd.; Nwk.; Otl.; Bns.); Z.V.W. (Rtc.) G. (Gdr.) Ofl. (Mdh.; Smd.); Z'n padje schôônmaeke(n) -maoken: zich eruit trachten te praten: Z.eil.; Z.V.W. (Gde.; Rtc.); G. (Gdr.); Ofl. (Mdh.); var.: ...schôônvaege(n) -vege(n): geg. d. Srk.; Ok.; Bld.; Hsd.; Bks.; Cz. Bvt.; ...schôônpraete: Srd.; Nwk.; var.: z'n schip schôônmaoken: Lam.; De pad wèrm (h)ouwe(n): ergens veel (op bezoek) komen: m.m. Z.eil.; Z.V.W.; L.v.Ax.; G.; Ofl.; in bet.: de gang erin houden geg. d. Mdh.; Smd.
Weg richting lett.: Alg. b.v.: Je moe me de pad is wieze: Rtm.; Is dat de goe:ie pad nè Janse?; Jae dà's de pad: de goede richting: Ndp.; fig. Jae da's de pad é: dat is nu eenmaal 's mensen lot leven: geg. d. W. (Ok.; Grij.); Z.B. (Kpl.; Wmd.; Rll.); Sch. (Bh.); G. (Gdr.); Saemen saomen de pad op gae(n) Ðgao(n): samen op weg uitgaan: Z.eil.; Z.V.W.; L.v.Ax.; G.; Ofl.; meer de baone opgao(n): Z.V.W. en O.
Uitdr.: 't Gae 't gao wì (enz.) d'ouwe pad op: het is weer het oude liedje gaat weer dezelfde (verkeerde) kant op: m.m. Z.eil.; Z.V.W.; G. (Gdr.); Ofl. (Mdh.; Smd.); var.: ...'t ouwe karrepad: Gdr.; Mdh.; Smd.; Dao kom Jaop wêêr uut de kroeg vandaon as-tie nie oppast gaot wêê d'ouwe pad mé'm op: Bks.; Ie gae mè 'n raore pad: hij is niet recht-door-zee: Mtd.; ...; lang(s) vreemde padjes: Dsr.; ...; lang(s) vreemde paen: Gdr.; Mdh.; De katte 'n pad geve: de boel oppervlakkig opruimen: geg. d. Bwh.; Gdr.; Mdh.; Smd.
Weg afstand b.v.: de pad begind- (begund) op te korten we naderen het eind van de tocht de wandeling: m.m. W. (omg. Mdb. Osb.; Ok.; Grij.); Z.B. (Hkz.; Ktg. Kpl. Ier.) T. (Anl. Po.); Phi.; Sch.-D.; Z.V.W. (Rtc.); G. (Gdr.); Ofl. (Mdh. Smd.); ...te korten: L.v.H. Uitdr.: Z'n padje korte(n) opstappen na e. bezoek e. praatje: Z.eil.; Z.V.W.; de pad verkorte: Ofl.; ook: z'n padje inkorte: Bh.; Bwh.; Ie zà z'n padje wè korte: z'n weg (door h. leven) wel vinden: geg. d. Srk.
Nè (nao) de bekende pad vraege(n) vraogen: naar de bekende weg vragen overbodige vragen doen: m.m. Alg.
Nst. op pad (als A.N.) komt Alg. voor: op de pad bv. me waere net op (de) pad as't begon te regenen: Mlk.; Wà bin jie vroeg op (de) pad: Ndp.; doch steeds: 'k Bin op pad nè nao je toe: op weg naar je toe. Overdracht.: op komst zijn b.v. v. e. baby: Nommer twêê is op (de) pad: Alg.; Ie is aoltied deurgaens (enz.) op pad of onderwege: enz. steeds op pad onderweg zelden thuis: m.m. Z.eil.; Z.V.W. (Rtc.; Adb.); L.v.Ax.; G. (Gdr.); Ofl. (Mdh.; Smd.); ook in ongunstige zin uithuizig b.v.: Wat'r van dad-huushouwe van Pleune trecht mot komme! Z'is altied op pad of oengderwege: Smd.; Op pad raeke(n) raoken (beh. lett. in de goede richting raken): op dreef komen: m.m. Z.B. (Kpl.; Wmd.; Wde.); N.B. (Kg.); T.; Phi.; Sch.-D. (Sdb.; Srd.; Dsr.; Rns.; Bh.; Bwh.; Nwk.) Z.V.W. (Gde.); in 't bijz. b. e. spel: nu begin ik te winnen: Mdh.; Smd.
pad-op-seven(e) een grote omweg (verg. A.N. een mijl op zeven): m.m. Z.B. (Kn.); Sch. (Zr.); Z.V.W.; L.v. Ax.; Dà's pad-op-sevene: Zzd.; Ie goeng pad-op-seven: Adb.
Goed over de pad kunne(n): goed ter been zijn flink kunnen lopen: Z.eil.; Z.V.W. (Cz.; Sdk.); G. (Gdr.); Ofl. (Mdh.; Smd.); Dà paeretje kan nog goed over de pad: Aag.; Moe Sanne is noe naebie tachentig mè ze kan nog goe:d over de pad 'ôôr: Wkp.; Over de pad kunne(n) mé enz.: overweg kunnen met het goed m. iem. kunnen vinden: m.m. Z.eil.; Z.V.W. (Cz.; Sdk.;Rtc.); G. (Gdr.); Ofl. (Mdh.; Smd.); Ie kan nie van (de) pad nie goe:d slecht van de pad: hij kan niet slecht voort is niet goed ter been: Z.eil.; G. (Gdr.); Ofl. (Mdh.; Smd.); ergens mee van pad kunne(n) goed slecht mee van pad kunne (n): e. werk aankunnen of met iemand kunnen opschieten: W.; Z.B. (Kpl.; Ier.; Kb.); N.B. (Col.); Sch.-D.; G. (Gdr.); Van de pad raeke(n) raoken: lett. de weg kwijtraken; fig. in de war raken de kluts kwijtraken: m.m. Alg.: in 't bijz. b. h. spel: verliezen: Mdh.; Smd.
Dat mot van de pad: uit de weg geruimd (lett. of fig.): Gdr.
Mars-van't-padje! maak dat je wegkomt (goedmoedig): Z.eil.; Z.V.W. (Cz.; Sdk.; Bvt.). Opm.: de uitdr. vindt wellicht haar oorsprong in e. aanmaning voor e. ouder iem. van 't padje (de kleine stêêntjes) te gaan.
Een oude Walchenaar wijst op de uitdr.: 't Leiter net tussenin as d'n brôôdpad: precies tussenin: Mdb.; d'n Brôôdpad was e. weg die ter hoogte v. h.R.K. kerkhof van de Seisweg naar de Noordweg liep.
Rijmpje: Op de Schouwse Pad Mauwe kaeter en kat; de Schouwse Pad was een wegje tussen de straatweg v. Aag. naar Ok. en de vroegere Kloosterweg waar veel werd gevrijd: geg. d. Ok.